اگر بخواهید در طول مدت بارداری خود از نحوه رشد جنین خود مطلع باشید، آزمایش‌های قبل از تولد می‌تواند اطلاعات مهمی را در مورد سلامتی کودک به شما ارائه دهد. در این دوران پزشک معالج انواع غربالگری، آزمایش‌ها و تکنیک‌های تصویربرداری از جمله سونوگرافی را برای مراقبت از شما و جنین تجویز خواهد کرد. آزمایش غربالگری دوم بارداری با هدف شناسایی مشکلات و نقایص مادرزادی توصیه می‌شود.
آزمایش‌های غربالگری دوم بارداری چیست؟
آزمایش‌های غربالگری با هدف شناسایی و تشخیص جنین در حال رشدی که می‌تواند مشکلات مادرزادی یا نقایصی را به همراه داشته باشد، به کار برده می‌شود. با توجه به اینکه بسیاری از ناهنجاری‌های ژنتیکی را می‌توان در دوران حاملگی تشخیص داد. در صورتی که سابقه اختلالات ژنتیکی در خانواده وجود داشته باشد، پزشک یا ماما انجام آزمایش ژنتیک و غربالگری دوم را توصیه می‌کند.
مشابه با غربالگری سه ماهه اول بارداری نیاز است تا آزمایش خون و سونوگرافی به عنوان آزمایش غربالگری دوم انجام شود. این آزمایش به زنان باردار کمک می‌کند تا از احتمال ابتلای فرزند خود به سندروم داون، سندروم ادواردز یا نقص در لوله عصبی اطلاع داشته باشند.
با کمک نتایج به دست آمده پزشک می‌تواند درباره خطر بالقوه ابتلا نوزاد به مشکلات ژنتیکی یا نقایص مادرزادی، نظر خود را ارائه دهد. تجویز این تست بیشتر برای افرادی است که سابقه خانوادگی نقایص مادرزادی داشته و یا بالای ۳۵ سال سن دارند.
آزمایش بارداری در سه ماهه دوم با نشانگر‌های متعددی اجرا می‌گردد. برخی از آنها را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
۱. غربالگری AFP که میزان پروتئین AFP که توسط کبد جنین تولید می‌شود را اندازه‌گیری می‌کند. این ماده در مایع اطراف جنین وجود دارد، از جفت عبور کرده و وارد خون می‌شود. سطوح غیر طبیعی آن ممکن است موارد زیر را نشان دهد:
- محاسبه تاریخ زایمان اشتباه
- نقص در دیواره شکم جنین
- سندروم داون یا ناهنجاری‌های کروموزومی
- نقص لوله عصبی باز
- ایجاد دو قلو‌ها
۲. استریول نوعی هورمون تولید شده توسط جفت است که می‌تواند وارد خون یا ادرار مادر شود. با اندازه‌گیری آن می‌توان میزان سلامت جنین را تعیین کرد.
۳. اینهیبین، هورمون تشکیل شده توسط جفت
چه زمانی آزمایش غربالگری دوم تجویز می‌شود؟
تست‌های غربالگری در زمان‌های مختلف بارداری با اهداف خاص خود تجویز می‌شود. در غربالگری دوم بارداری معمولاً بین هفته‌های ۱۳ الی ۲۳ بارداری انجام می‌شود. اما بهترین زمانی که غربالگری دوم می‌تواند نتایج دقیق‌تر را نشان دهد هفته‌های ۱۶ تا ۱۸ حاملگی است.
در صورتی که قبل از این زمان، غربالگری انجام شود ممکن است برخی از فاکتور‌های اندازه‌گیری مورد نیاز به حد تکامل نرسیده باشند و در نهایت نتایج به دست آمده با خطا همراه باشد. هم چنین اگر بعد از این زمان آزمایش بارداری سه ماهه دوم انجام داده شود ممکن است با گذشتن از مهلت شروع روند درمانی جنین با برخی مشکلات از جمله سقط جنین مواجه شوید.
شرایط انجام غربالگری سه ماهه دوم بارداری
هرچند انجام غربالگری سه ماهه دوم بارداری برای تمامی مادران ضروری است اما پزشکان بیشتر انجام آن را برای افراد زیر تجویز می‌کنند:
- زنان باردار بالای ۳۵ سال
- افراد با شاخص توده بدنی بالای ۳۰
- وجود اختلالات کروموزومی در بارداری‌های قبلی
- وجود سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های مادرزادی در زنان باردار
- وجود اختلالات ژنتیکی در هر یک از زوجین
تفسیر آزمایش‌های غربالگری دوم
آزمایش سه ماهه دوم بارداری به منظور اندازه‌گیری چند نوع پروتئین ( آمنیوسنتز، استریول، AFP و Inhibin A ) در خون مادر انجام می‌شود. نتایج به دست آمده با میزان خطر سنی مادر ترکیب شده و در نهایت گزارش پایانی درباره احتمال ابتلا سندروم داون و ادواردز توسط پزشک داده می‌شود. تفسیر هر یک از آزمایش‌های پروتئینی مورد نیاز خواهد بود:
- آزمایش AFP
آلفا فتوپروتئین توسط بافت جنین تولید می‌شود. در طول رشد مقدار این ماده در خون جنین و مایع اطراف آن تا هفته ۱۲ بارداری افزایش پیدا می‌کند و سپس تا زمان تولد کاهش می‌یابد. در برخی موارد مقداری از ماده AFP وارد خون مادر می‌شود. بهترین زمان برای انجام این تست در هفته‌های ۱۴ تا ۲۲ حاملگی است که میزان این پروتئین به یک مقدار ثابتی رسیده باشد. سطح نرمال این ماده در هفته ۱۴ بارداری ۶/۲۵ نانوگرم در میلی‌متر خواهد بود. به ترتیب از هفته ۱۶ تا ۲۱ بارداری مقادیر ۸/۳۴، ۳/۴۷، ۳/۶۴، ۹/۷۴ است.
- آزمایش HCG
افزایش هورمون HCG (گنادوتروپین جفتی انسانی) توسط جفت تولید می‌شود و نشان دهنده برخی تومور‌های بدخیم جفتی و بروز حاملگی چند قلویی است. در بارداری‌هایی که جنین حامل نقص کروموزومی منجر به سندروم داون است مقدار این هورمون افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که برای سندروم ادواردز این مقدار تمایل به کم شدن دارد.
- آزمایش استریول
استریول یا uE3 نوعی از استروژن است که از طریق متابولیسم جنین تشکیل شده و شامل کبد، آدرنال و جفت می‌شود. مقداری از این هورمون با عبور از جفت وارد خون مادر می‌شود. سطح آن در هفته هشتم بارداری بیشتر شده و تا زمان زایمان مقدار قابل توجهی افزایش دیگر نیز خواهد داشت. در مواقعی که سندروم داون و ادواردز وجود داشته باشد، سطح آن کاهش پیدا خواهد کرد.
- آزمایش Inhibin A
هورمون تشکیل شده توسط جفت است که در هفته ۱۴ تا ۱۷ بارداری در خون مادر کاهش پیدا کرده و سپس افزایش می‌یابد. در حاملگی‌های خطرناک با وجود نقص مادرزادی میزان آن بیشتر است.
- آزمایش NIPT
این آزمایش صرفاً با هدف غربالگری انجام می‌شود و نتیجه نهایی آن به معنای وجود بیماری یا نقص مادرزادی نخواهد بود. در صورت وجود نتایج غیر متعارف و اختلالات نیاز است تا آزمایش‌های تخصصی‌تر انجام شود.
هومکا و انجام آزمایش غربالگری دوم بارداری در منزل!
در صورتی که علائم بارداری را در خود مشاهده کردید و در سه ماهه دوم بارداری قرار دارید، می‌توانید تست غربالگری دوم خود را با نمونه‌گیری در محل انجام دهید. برای این کار سامانه هومکا ارائه دهنده خدمات آزمایشی، مراقبتی و درمان به شما کمک می‌کند تا بتوانید تست‌های بارداری خود را در منزل به آسانی اجرا کنید.
شما می‌توانید از دو روش مراجعه به سایت www.homeca.ir و شماره تماس ۰۲۱۶۷۴۷۱، با کارشناسان هومکا تماس گرفته و درخواست خود را ثبت کنید. هومکا با آزمایشگاه‌های معتبر استان تهران و شهرهای اصفهان، کرج، قزوین، شیراز، رشت، تبریز، مشهد، قم، آمل و اهواز همکاری داشته و تمامی بیمه‌های پایه و تکمیلی را تحت پوشش خود قرار داده است تا مراجعین با اطمینان و خیال آسوده، آزمایش خود را انجام دهند.
دیدگاهتان را بنویسید